Isaiah Berlin
brytyjski filozof i historyk idei pochodzenia rosyjskiego
Isaiah Berlin (1909–1997) – brytyjski historyk idei i filozof, pochodzący z rodziny rosyjskich Żydów.
- Bo wolność nie jest po prostu brakiem jakichkolwiek ograniczeń.
- Źródło: Cztery eseje o wolności
Isaiah Berlin (1983)
- Historię ludzkości w naszym wieku ukształtowały dwa czynniki – rozwój nauk ścisłych i technologii oraz wielkie burze ideologiczne, które zmieniły losy całej ludzkości: rewolucja rosyjska oraz jej następstwa – prawicowe i lewicowe tyranie totalitarne i wybuch nacjonalizmu, rasizmu i nietolerancji religijnej.
- Klasyczni filozofowie XVIII wieku pytali: jeśli człowiek nie jest niczym więcej ani niczym mniej niż tylko częścią przyrody, jakie są prawa rządzące jego postępowaniem? Jeśli można odkryć środkami empirycznymi, dlaczego ciała spadają, planety krążą po orbitach, rosną drzewa, lód zmienia się w wodę, a woda w parę, równie możliwe musi być poznanie, warunków sprawiających, że ludzie jedzą, piją, śpią, kochają, nienawidzą, walczą ze sobą, tworzą rodziny, plemiona, narody, a wreszcie i monarchie, oligarchie, demokracje. Dopóki nie odkryje tego jakiś Newton czy Galileusz, nie może powstać żadna prawdziwa nauka o społeczeństwie.
- Źródło: Karol Marks. Jego życie i środowisko, tłum. Wojciech Orliński, Książka i Wiedza, Warszawa 1999, ISBN 8305130169, s. 44.
- Zobacz też: odkrycie, poznanie
- W epoce, która niszczyła swoich wrogów środkami potężnymi, choć działającymi wolno i dyskretnie, zmuszając Carlyle'a i Schopenhauera do ucieczki w odległe cywilizacje lub idealizowaną przeszłość, doprowadzając swego arcywroga Nietzschego do histerii i szaleństwa, Marks pozostał odporny i niezmiennie groźny. Jak starożytny prorok, dopełniający dzieła wyznaczonego mu przez niebiosa, z wewnętrznym spokojem opartym na jasnej i niewzruszonej wierze w harmonijne społeczeństwo przyszłości, objawiał wszystkim znaki rozkładu i ruiny, które widział na każdym kroku. Zdawało mu się, że stary ład wali się powoli przed jego oczami. Zdziałał więcej, niż ktokolwiek dla przyśpieszenia tego procesu, chcąc skrócić finalną agonię poprzedzającą koniec.
- Źródło: Karol Marks. Jego życie i środowisko, tłum. Wojciech Orliński, Książka i Wiedza, Warszawa 1999, ISBN 8305130169, s. 24.
- Zobacz też: Karol Marks