Seung Sahn

Seung Sahn (1927–2004) – 78. patriarcha buddyzmu koreańskiego.

Strzepując popiół na Buddę

(wyd. Stowarzyszenie Buddyjskie Zen Kwan Um, Warszawa 1990)

Alkohol, seks, narkotyki – te rzeczy nie są ani dobre, ani złe. Lecz ludzie przywiązują się do nich bardzo łatwo. Młodzi w Ameryce są szczególnie przywiązani do seksu. Mistrz zenu Won Hyo powiedział, że być przywiązanym do seksu, to jak być jeżozwierzem, który wchodzi do szczurzej nory; łatwo tam wejść, ale prawie niemożliwe jest wyjść, bez względu na to jak mocno się próbuje. Ludzie tworzą nową karmę poprzez przywiązane działanie. Karma oznacza przeszkodę. Przeszkoda jest cierpieniem. Jeżeli ktoś nie jest przywiązany do alkoholu, seksu, itd., wtedy nie ma przeszkody. Brak przeszkody jest wolnością.

Bodhisattwa jest twoim prawdziwym „ja”. Twoje prawdziwe „ja” jest wielkim „ja”. Wielkie „ja” to wszyscy ludzie. Wszyscy ludzie i „ja” stają się jednym umysłem. Dlatego działanie bodhisattwy jest zawsze dla wszystkich ludzi.

Budda osiągnął oświecenie kiedy ujrzał gwiazdę poranną na wschodnim niebie. Lecz jest wiele gwiazd. Która jest twoją gwiazdą?

Budda powiedział, że wszystkie rzeczy mają naturę Buddy.
Jo-Ju powiedział, że pies nie ma natury Buddy.
Który z nich ma rację?
Jeśli otworzysz usta, wpadniesz do piekła.

Czym jest umysł? Nie wiem. To „nie wiem” jest twoim prawdziwym umysłem. Prawdziwy umysł odcina wszelkie myślenie. Dlatego umysł nie jest umysłem. Pusty umysł jest przed myśleniem. Przed myśleniem nie ma słów ani mowy. Umysł nie jest umysłem. Umysł jest tylko nazwą, która została stworzona przez myślenie. Jeżeli odetniesz myślenie, wtedy nie ma umysłu. Jeżeli myślisz, tworzysz przeciwieństwa: dobro i zło, oświecony i nieoświecony. Jednak kiedy odetniesz myślenie, nie ma przeciwieństw, jest tylko Absolut. Słowa przeciwieństw są martwymi słowami. Słowa Absolutu są żywymi słowami.

Czysty umysł jest przed myśleniem. Jeżeli doświadczyłeś tego stanu umysłu, już osiągnąłeś oświecenie. Jeżeli doświadczyłeś tego przez krótki czas – nawet przez jedną chwilę – to jest oświecenie. Przez pozostały czas możesz myśleć, ale nie powinieneś troszczyć się o myślenie. To tylko twoja karma. Nie możesz być przywiązany do myślenia. Nie wolno ci zatrzymywać go na siłę albo zmuszać czysty umysł do rozwoju. Będzie się rozwijał sam, kiedy twoja karma będzie stopniowo znikać.

Dopóki czepiasz się pragnienia osiągnięcia oświecenia, nigdy go nie osiągniesz. Jednak pragnienie doprowadziło ciebie tutaj, abyś siedział zen. Dlatego przychodź i siedź. to jest pierwszy krok.

Jeśli myślisz, że coś jest hałaśliwe, to jest hałaśliwe; jeśli myślisz, że coś jest spokojne, to jest spokojne. Hałaśliwe jest niehałaśliwe, spokojne jest niespokojne. Prawdziwy spokój nie jest ani spokojny ani hałaśliwy. Jeżeli słuchasz ruchu ulicznego z czystym umysłem, bez żadnych wyobrażeń, to nie jest on hałaśliwy; jest tylko tym czym jest. Hałaśliwy i spokojny, to przeciwieństwa. Absolut jest jedynie jak to.

(…) jeśli prowadzisz samochód z przywiązaniem do myślenia, wtedy twój umysł będzie gdzieś indziej i pojedziesz dalej na czerwonym świetle. Myślenie bez przywiązania oznacza, że twój umysł jest czysty przez cały czas. Kiedy prowadzisz, nie myślisz – po prostu prowadzisz. Prawda jest właśnie taka.

Jeżeli praktykujesz gorliwie zen, wypalasz karmę, która wiąże ciebie z niewiedzą.

Kiedy myślisz o śmierci, stwarzasz śmierć. Kiedy myślisz o życiu, stwarzasz życie. Jeśli nie myślisz, to nie ma życia, ani śmierci. Czy coś znajduje się w pustym umyśle? Czy jest w nim jakieś „ja”?

Ludzie nazywają to „umysłem”, „Bogiem”, „Buddą”, „naturą”, „energią”. Lecz to nie ma początku czy końca i nie jest ani formą ani pustką. Jeżeli pragniesz tego musisz popłynąć okrętem bez steru; musisz zagrać na flecie bez otworów; musisz przebyć ocean życia i śmierci.

Ludzie pragną pieniędzy, sławy, seksu, jedzenia i odpoczynku. Wszystkie te pragnienia są myśleniem. Myślenie jest cierpieniem. Cierpienie to brak pokoju na świecie. Nie-myślenie jest brakiem cierpienia. Brak cierpienia oznacza pokój na świecie. Pokój na świecie jest Absolutem. Absolut to ja.

Można mówić o trzech oddzielnych umysłach. Pierwszy jest umysłem przywiązanym. Zwany jest on zatraceniem umysłu. Następny jest umysłem utrzymującym jedno. Trzeci jest czystym umysłem. (…) Jeden umysł jest pustym umysłem. Czysty umysł jest wielkim umysłem, który jest nieskończonym czasem i nieskończoną przestrzenią.

Prawdziwą wolnością jest wolność od myślenia, wolność od wszelkich przywiązań, nawet wolność od życia i śmierci.

Rozróżniające myśli zbierają się w umyśle człowieka w wielką masę, którą błędnie uważa on za swe prawdziwe „ja”. W rzeczywistości jest to umysłowa konstrukcja zbudowana na niewiedzy. Celem medytacji zen jest rozproszenie tej masy myśli. Tym co ostatecznie pozostaje jest prawdziwe „ja”.

Są trzy rodzaje zen: zen teoretyczny, zen Tathagaty i zen patriarchalny. Zen teoretyczny jest jak stemplowanie kawałka papieru; każdy może zrozumieć ten znak. Zen Tathagaty jest jak pieczętowanie wody; można tylko usłyszeć dźwięk – stempel znika natychmiast. Zen patriarchalny jest jak pieczętowanie powietrza; nikt nie może go zrozumieć. Rzeczy przychodzą i odchodzą bez przeszkód. W przypadku wody jest mała przeszkoda. W przypadku papieru istnieje przywiązanie.

Teraz wszyscy jesteście w brzuchu krowy, w którym każda rzecz pojawia się i znika. Jesteście wszyscy przywiązani do nazwy i formy. Na zewnątrz krowy nie ma cierpienia, nic się nie pojawia i nie znika. Jak możecie się wydostać?

W zen uczymy, że są trzy rodzaje oświecenia. (…) To jest moktak. Jednak, jeśli powiesz teraz, że to jest moktak, jesteś przywiązany do nazwy i formy. A jeśli powiesz, że to nie jest moktak, jesteś przywiązany do pustki. (…) Jeśli odpowiesz poprzez uderzenie w podłogę albo okrzyk „Khaaatz!”, czy też uderzysz mnie – jest to pierwsze oświecenie. Wszystko staje się jednym. (…) Następnie jest pierwotne oświecenie. Czy to jest moktak, czy nie? Tym razem odpowiadasz: „ściana jest biała, moktak jest brązowy”. (…) Wszystko jest jak to. To jest pierwotne oświecenie. (…) Następnie jest ostateczne oświecenie. To jest bardzo ważne. Czym jest ostateczne oświecenie?
Soen Sa uderzył w moktak: – Tylko to. Tylko jeden punkt. Prawda jest właśnie taka, jak to.

Wielka Droga nie jest trudna,
jeśli nie czynisz rozróżnień.
Odrzuć tylko upodobania i niechęci,
a wszystko będzie doskonale jasne.

Wszystko na świecie pochodzi od tej samej, jednej rzeczy. (…) Ludzie nadają im wiele różnych nazw, ale same w sobie nie mają one żadnych nazw. Kiedy myślisz, wszystkie rzeczy mają różne nazwy i kształty. Ale kiedy nie myślisz, wszystkie rzeczy są tym samym. Nie ma dla nich słów. To ludzie tworzą słowa. Kot nie mówi: „jestem kotem”. Ludzie mówią: „to jest kot”.

Jeśli chcesz zrozumieć prawdę, musisz odrzucić swoją sytuację, swoje uwarunkowania i wszystkie swoje opinie. Wtedy twój umysł będzie przed-myśleniem.
- Źródło: Co jest naturą Buddy?, buddyzm.edu.pl

Nic nie jest Tobą, nie ma niczego poza Tobą. Jest tylko dźwięk dzwonu wypełniający cały wszechświat.
- Źródło: Co jest naturą Buddy?, buddyzm.edu.pl