Przysłowia białoruskie

Białoruś – państwo w Europie Wschodniej. Graniczy z Polską (na zachodzie), Litwą, Łotwą (na północy), Rosją (na wschodzie) i Ukrainą (na południu). W odróżnieniu od swoich sąsiadów nie posiada dostępu do morza.

• Ani tak, ani siak.
  • Ні адказу, ні прыказу. (biał.).

Białoruś na mapie Europy i świata

• Cicha świnia głęboko ryje.
  • Цiхая сьвiньня глыбака рые. (biał.).

• Co dusza ma, tym i (gości) przyjmuje.
  • Што душа мае, тым i прыймае. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Czym chata bogata.”

• Co głowa, to rozum.
  • Што галава, то розум. (biał.).

• Co tam twoja cześć, kiedy nie ma czego jeść.
  • Што па тэй чэсьцi, калi няма чаго есьцi. (biał.).

• Bóg nie cielę i widzi krętacza.
  • Бог не цяля, бачыць круцяля. (biał.).

• Diabeł to malował.
  • Адзін чорт маляваў. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „To diabelska sztuczka.”

• Gdyby świnie (wszędzie) ryły – nikt nie miał by (równej) drogi.
  • Каб сьвiньні poгi – нiкому б не было дарогi. (biał.)

• Gdzie dużo nianiek, tam dziecko bez nogi.
  • Дзе нянек многа, там дзiця бязнога. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: Gdzie kucharek sześć tam, tam nie ma co jeść.

• Głupi nie studiuje prawa, ale i tak swoje wie.
  • Дурны законаў не чытае, ды свае мае. (biał.).

• Ja nic nie wiem, moja chata z kraju.
  • Нічога не знаю – мая хата з краю. (biał.).

• Jak baba dziadu, tak i dziad babie.
  • Як баба да дзеда, так i дзед да бабы (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.”

• Jeśli Bóg nie pozwoli, (to) świnia nie ugryzie.
  • Калi Бог не папусьцiць, сьвiньня ня укусiць. (biał.).

• Kto stracił krowę, temu już tylko sznur.
  • Дзе прапала кароўка, там няхай i вяроўка. (biał.).

• Młodość – to i durność.
  • Маладосьць – усё дурносьць. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Młody to i głupi.”

• Mówią i gamonią, lecz nie wiedzą gdzie dzwonią.
  • Гавораць, гамоняць, ды ня ведаюць, дзе звоняць. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Wiedzą, że gdzieś dzwoni, ale nie wiedzą w którym kościele.”

• Niby to kukułka ale (jakoś) nie tak kuka.
  • Тая зязюля, але ня так кукуе. (biał.).

• Nie licz na (pomoc) Boga, ale sam się staraj.
  • На Бога спадзявайся, але й сам старайся. (biał.).

• Niech wie kotek, gdzie jego kątek.
  • Знай каток свой куток. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Znaj swoje miejsce (w szeregu)”.

• Oboje – rabi.
  • Абое – рабое. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: Tak czy owak

• Od ciepła kości nie bolą.
  • Ад цяплосьці не баляць косьці. (biał.).

• Pijanemu i kozy – złote.
  • П'янаму i козы ў золаце. (biał.).

• Pod czarnym lasem spotkał się czort z biesem.
  • Пад чорным лесам спаткауся чорт зь бесам. (biał.).

• Pośpiech – ludziom na śmiech.
  • Пасьпех – людзям на сьмех. (biał.).

• Strach ma oczy (tak wielkie) jak jabłka.
  • У страху вочы па яблыку. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Strach ma wielkie oczy.”

• Tam gdzie piją, tam i biją.
  • Дзе п’юць, там i льюць. (biał.).

• Widzi krowa, że na dachu słoma.
  • Бачыць карова, што на павецi салома. (biał.).
  • Opis: oczy widzą, ale nie ma się jak tam dostać.

• Widzi oko, ale zbyt wysoko.
  • Бачыць вока, але ляжыць высока. (biał.).

• Wyrósł do nieba, a dureń jak trzeba.
  • Вырас пад неба, а дурань як трэба. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Wysoki jak brzoza, a głupi jak koza.”

• Wolniej jedziesz, dalej będziesz.
  • Памалу едучы, далей будзеш. (biał.).

• Wszystkie diabły mają sierść jednaką.
  • Усе чэрцi адной шэрсьцi. (biał.).

• Zaświeci słoneczko i w nasze okieneczko.
  • Загляне сонца i ў наша ваконца. (biał.).

Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!

• Będziemy się uczyć aż do śmierci.
  • Будзем вучыцца, пакуль сьмерць лучыцца. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „(Będziemy to robić aż) do usranej śmierci.”

• Każdy gad na swój ład.
  • Усякi гад на свой лад. (biał.).
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Każdy chuj na swój strój.”

• Kiedy wlazłeś w pułapkę – nie mów, że „nie mogę”.
  • Калi ўлез у дугу – не кажы „не магу”. (biał.)
  • Opis: odpowiednik polskiego: „Kiedy wlazłeś w gówno – nie mów, że sobie z tym nie poradzisz.”

Źródła

• J. Stankiewicz, A. Adamowicz, Mały moskiewsko-białoruski (krywicki) słownik frazeologii i przysłów oraz powitań, życzeń i innych, wyd. Nauka i technika, Mińsk, 1992.
• Sarżuk Aliaksandraw, Galina Mycyk, Mów ze mną po białorusku. Kurs podstawowy klasycznego języka białoruskiego, kurs białorusko/rosyjski, Mińsk 2000, s. 258.