Obóz zagłady w Sobiborze

Obóz zagłady w Sobiborze (niem. SS-Sonderkommando Sobibor) – niemiecki nazistowski obóz zagłady utworzony w ramach „Einsatz Reinhard”, funkcjonujący od maja 1942 roku do października 1943 roku przy stacji kolejowej Sobibór na linii Chełm–Włodawa.

• Niemców lepiej się zapamiętywało, bo było ich mniej i byli ważniejsi. Niemców było w Sobiborze ok. 30. To strażnicy ukraińscy stanowili większość załogi – było ich z pięć razy więcej, od 130 do 180. I to ich bardziej się baliśmy. To oni konwojowali więźniów do komór gazowych, a kiedy niektórzy próbowali stawiać opór, sięgali po bagnety. Widywałem strażników w zakrwawionych butach – może to były jego buty? Ukraińcy również rozstrzeliwali Żydów. Niemiecki wicekomendant jedynie sprawdzał, czy ktoś nie przeżył, i ewentualnie dobijał rannych.
  • Autor: Tomasz Blatt
  • Źródło: „Polityka”, 30 września 2009

Tablice przy wejściu na teren byłego obozu zagłady w Sobiborze

• Znam też przypadki ucieczek ukraińskich strażników z Sobiboru. Nawet zbiorowych – kiedyś grupa strażników jechała pociągiem w inne miejsce. Koło Rawy Ruskiej zastrzelili esesmana, który miał nimi dowodzić i kilku uciekło. Była i inna historia: dwóch strażników uciekło z dwójką żydowskich więźniów. Ale ktoś ze wsi, w której się ukrywali, ich wydał. Niemcy zabili całą czwórkę. Już po wojnie spotkałem w Chełmie dwóch strażników, którzy uciekli z Sobiboru. Nic do nich nie mieliśmy. Mimo to zostali chyba rozstrzelani w ZSRR, bo tam nikt się nie przejmował dowodami niewinności.
  • Autor: Tomasz Blatt
  • Źródło: „Polityka”, 30 września 2009