Gladiator

Gladiator – film produkcji brytyjsko-amerykańskiej z 2000 roku w reżyserii Ridleya Scotta. Autorem scenariusza jest David Franzoni.

Wypowiedzi postaci

Maximus

Za trzy tygodnie będę zbierał moje plony. Pomyślcie gdzie wy będziecie i tak się stanie. Trzymać szereg, trzymajcie się mnie. Jeśli znajdziecie się sami, pędzący przez zielone słoneczne pola, niech was to nie martwi. Bo to znaczy, że jesteście w Elysium i już nie żyjecie! Bracia, nasze czyny za życia, brzmią echem w wieczności.
- Opis: Maximus przemawia do jazdy przed bitwą z Germanami.

Gdy wkroczę do Rzymu, zobaczycie czym jest wierność.

Marek Aureliusz miał sen zwany Rzymem i nie wyglądał tak jak teraz
- Opis: o igrzyskach.

Nazywam się Gladiator.
- My name is Gladiator. (ang.)

Nazywam się Maximus Decimus Meridius, dowódca Armii Północy, generał Legionów Feliksa i lojalny sługa PRAWDZIWEGO cesarza Marka Aureliusza. Ojciec zamordowanego syna, mąż zamordowanej żony. I dokonam zemsty w tym, lub następnym życiu.
- My name is Maximus Decimus Meridius, commander of the Armies of the North, General of the Felix Legions and loyal servant to the TRUE emperor, Marcus Aurelius. Father to a murdered son, husband to a murdered wife. And I will have my vengeance, in this life or the next. (ang.)

Na mój znak rozpętać piekło.
- At my signal, unleash hell. (ang.)

Siła i honor!
- Strengh and honor! (ang.)
- Opis: okrzyk bojowy Maximusa.
- Zobacz też: honor, siła

To, co czynimy za życia, odbija się echem w wieczności.
- What we do in life echoes in eternity. (ang.)
- Opis: przed bitwą z Germanami.
- Zobacz też: wieczność, życie

Marek Aureliusz

I tyle nam z chwały Rzymu.
- And so much from the glory of Rome. (ang.)

Kiedy człowiek widzi swój koniec, chce wiedzieć, że jego życie nie poszło na marne.
- When a man sees his end he wants to know there has been some purpose to his life. (ang.)

Śmierć uśmiecha się do każdego człowieka. Jedyne, co człowiek może zrobić, to odwzajemnić uśmiech.

Wielki Rzym. Tak przemija jego chwała

Commodus

Czyż nie jestem miłosierny?!
- Am I not merciful?! (ang.)

Generał, który stał się niewolnikiem. Niewolnik, który stał się gladiatorem. Gladiator, który przeciwstawił się cesarzowi. Zadziwiająca historia!
- The general who became a slave. The slave who became a gladiator. The gladiator who defied an emperor. Striking story! (ang.)

I cóż ja mam z tobą począć? Ty zwyczajnie nie chcesz umrzeć.
- What am I going to do with you? You simply won’t die. (ang.)

Śpi dobrze, bo ktoś go kocha.
- Postać: Commodus patrząc na śpiącego Luciusa.

Inni

Commodus wyprawia igrzyska na cześć śmierci Marka Aureliusza… śmieszne, bo przecież to on kazał zamknąć nam interes.
- Postać: Proximo

Lepiej zginąć za przyjaciela niż za złoto.
- Better to die for a friend than to die for gold. (ang.)
- Postać: Juba
- Zobacz też: przyjaciel, złoto

Masz wielkie imię. Musi zabić twoje imię, zanim zabije ciebie.
- You have a great name. He must kill your name before he kills you. (ang.)
- Postać: Juba do Maximusa
- Zobacz też: imię

My śmiertelnicy jesteśmy jedynie cieniami i pyłem.
- We mortals are nothing but shadows and dust. (ang.)
- Postać: Proximo

Porwij tłum, a kiedy to zrobisz, Cezar być może dotknie twego ramienia i cię uwolni.
- Postać: Proximo

Rzym to nie marmury senatu, to piach Koloseum
- Postać: Gracchus

Senat to ludzie, panie. Wybrani spośród ludu, aby przemawiać w ich imieniu.
- Postać: Gracchus

Teraz jesteśmy wolni. Kiedyś się spotkamy, ale jeszcze nie teraz, jeszcze nie.
- Now we are free. I will see you again, but not yet, not yet. (ang.)
- Postać: Juba
- Opis: Ostatnie słowa filmu.

Dialogi

Maximus: Chcą, żebym zabijał, więc zabijam. Wystarczy.

Proximo: To wystarczy na prowincji, ale za mało na Rzym.

Lucilla: Chcę ci pomóc.

Maximus: Tak, możesz mi pomóc. Zapomnij, że mnie kiedykolwiek znałaś i nigdy tutaj nie wracaj.

Marek Aureliusz: Czym jest Rzym, Maximusie?

Maximus: Widziałem większość świata. Jest brutalna, okrutna i ciemna. Rzym to światło.

Commodus: Powiedzieli mi, że twój syn… (odchodzący Maximus zatrzymuje się) piszczał jak dziewczyna, kiedy go przybijali do krzyża. A twoja żona jęczała jak dziwka, kiedy gwałcili ją ponownie… raz za razem…

Maximus: Wkrótce nadejdzie koniec twojej chwały… (skłaniając głowę) panie.
(lub: „Maximus: Przemija twoja chwała… panie.” [bardziej adekwatne w j. polskim.])

Commodus (straciwszy miecz podczas walki z Maximusem): Quintusie, miecz! (Quintus nie reaguje) Daj mi swój miecz! (Quintus nadal nie reaguje) Miecz, dajcie mi miecz!

Quintus (do żołnierzy): Schować miecze! Schować miecze!

Commodus: Zasługujesz na swoją sławę. Żaden gladiator tobie nie dorówna. Ten młodzien widzi w tobie nowego Hektora, czy Herkulesa? Odkryj twarz i zdradź nam swoje imię. Masz imię?

Maximus: Mam na imię Gladiator (odwraca się plecami do Commodusa).

Commodus: Jak śmiesz odwracać się do mnie tyłem? Niewolniku, zdejmij hełm i podaj swoje imię.

Maximus (zdejmuje hełm i odwraca się do Commodusa): Nazywam się Maximus Decimus Meridius, dowódca wojsk północnych, generał legionów Feliks, lojalny sługa prawdziwego cesarza, Marka Aureliusza. Ojciec zamordowanego syna, mąż zamordowanej żony. Których pomszczę w tym życiu lub następnym.

Maximus: Znałem kiedyś człowieka, który powiedział „Śmierć uśmiecha się do nas wszystkich. Wszystko, co może zrobić człowiek, to także uśmiechnąć się do niej”.

Commodus: Ciekaw jestem, czy ten człowiek uśmiechnął się do swojej śmierci…

Maximus: Powinieneś wiedzieć najlepiej, to słowa twojego ojca.

Quintus: Maximus, Maximus.

Maximus: Quintus, uwolnij moich ludzi. Senator Gracchus wróci na stanowisko. Mieliśmy marzenie o Rzymie, to marzenie się spełni. Tak sobie życzył Marek Aureliusz.

Quintus: Uwolnić więźniów.

Lucilla: Maximus.

Maximus: Lucjusz jest bezpieczny.

Lucilla: Idź do nich. Jesteś w domu. (Maximus umiera. Lucilla zwraca się do wszystkich obecnych na arenie.) Czy Rzym jest wart Życia jednego Prawego męża? Kiedyś w to wierzyliśmy! (do senatora Gracchusa) Przywróć nam tę wiarę. Był rzymskim żołnierzem! Oddajcie mu cześć.

Senator Gracchus: Kto mi pomoże nieść ciało?

O Gladiatorze

Warto zwrócić uwagę na jedną sprawę zaniedbaną przez twórców Gladiatora. Był nią wiek Kommodusa. Odtwarzający jego rolę aktor miał w chwili kręcenia filmu dwadzieścia pięć lat (wyglądał zresztą na znacznie starszego), natomiast jego pierwowzór zaledwie dziewiętnaście. I te kilka lat stanowiło istotną różnicę, nowy cesarz Rzymu był nastolatkiem, co wiele wyjaśnia. Bardziej dopasowano do roli Lucyllę, znacznie starszą od brata, w chwili objęcia przez niego rządów liczyła około trzydziestu lat. Piękna Connie Nielsen miała pięć lat więcej, ale jej uroda wynagradzała wszystko. I chyba jako filmowa siostra cesarza była znacznie lepszą kobietą niż jej historyczny pierwowzór.
- Autor: Sławomir Koper, Tajemnice i sensacje świata antycznego, wyd. Bellona, Warszawa 2012, ISBN 9788311122147, s. 277–278