Elias Canetti

Elias Canetti (1905–1994) – poeta i dramaturg austriacki, noblista.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Elias Canetti

Nagrobek Eliasa Canettiego

A

• Alkoholik moralności: upija się błędami innych.

B

• Być może każdy twój oddech jest ostatnim tchnieniem kogoś innego.

C

• Całkiem możliwe, że po dziś dzień myśli obracają się wokół tej jednej, która ciągle jeszcze nikomu nie przyszła do głowy. Być może wszystko zależy od tego, czy ktoś wreszcie na nią wpadnie. Ale to wcale nie jest takie pewne.

• Człowiek kocha wszystkie części składowe tego świata, nienawidzi natomiast źle ułożonej całości.

• Człowiek, który zdobył powodzenie, słyszy już tylko oklaski. Na wszystko inne jest głuchy.

D

• Dobrze jest nienawidzić samego siebie, ale tylko od czasu do czasu.

F

• Filozofem może być również ten, dla którego ludzie są równie ważni jak myśli.

G

• Gniew musi tkwić w człowieku, nie można go sobie wypożyczyć.

H

• Historia pogardza tymi, których kocha.

• Hitler powinien teraz żyć dalej jako Żyd.
  • Hitler müßte jetzt als Jude weiterleben. (niem.)
  • Źródło: Prowincja ludzka. Zapiski 1942–1972, rozdział 1945

I

• Ile pochlebstw potrzebuje człowiek, aby stać się lepszym? Mówi mu się, jaki mógłby być, i już znajduje w sobie upodobanie.

• Ile razy musisz powtórzyć, kim jesteś, zanim staniesz się takim naprawdę?

• Istnieje przykry stan, nieomylnie rozpoznawalny, stan, w którym nie da się nic przedsięwziąć, gdyż człowiek nie ma na nic ochoty; gdy otwiera się książkę i zaraz znowu zamyka; kiedy nie można nawet mówić, bo każdy człowiek jest nam ciężarem i sami jesteśmy sobie ciężarem. Jest to stan, w którym wszystko chce od nas odpaść, co kiedyś się na nas składało: cele, zwyczaje, drogi, podziały, konfrontacje, nastroje, czasy, pewności i próżności. Coś się w nas mrocznie i uparcie porusza, coś, czego nie znamy; nie przeczuwamy, co to będzie; nie możemy mu pomóc.
  • Źródło: Prowincja ludzka. Zapiski 1942–1972

• Istota wspomnień polega na tym, że nic nie przemija.

J

• Jak długo na Ziemi są jeszcze jacyś ludzie, którzy nie mają żadnej władzy, nie tracę nadziei.

• Jak to łatwo powiedzieć: odnaleźć samego siebie. Ale gdy stanie się to naprawdę, jakże bardzo jesteśmy przerażeni.

• Jak wiele musimy powiedzieć, by nas słyszano w chwili, gdy milczymy.

• Jedyne co wolne w naszej cywilizacji, to wiatr.

K

• Każde wymówione słowo jest nieprawdziwe. Każde napisane słowo jest nieprawdziwe. Każde słowo jest nieprawdziwe. Lecz cóż istnieje bez słów?

• Każdy stary człowiek myśli o sobie jak o sumie udanych podstępów. Każdy młody człowiek widzi w sobie początek świata.

• Każdy język ma swój specyficzny rodzaj milczenia.

• Kolejność poznawania rzeczy stanowi ostatecznie o indywidualności człowieka.

• Kto dziś mówi kochajcie się, wie, że niewiele czasu zostało na miłość.

M

• Mądrość człowieka zależy od równowagi między wiedzą a niewiedzą. Wiedza nie powinna zubażać niewiedzy. Wraz z każdą odpowiedzią powinno budzić się pytanie, odległe i pozornie z nią nie związane, które dotąd drzemało skulone. Ten, kto ma wiele odpowiedzi, powinien mieć jeszcze więcej pytań.
  • Źródło: Prowincja ludzka. Zapiski 1942–1972, tłum. Maria Przybyłowska, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 1996, s. 8.

N

• Najpodlejszy z ludzi to ten, któremu spełniły się wszystkie marzenia.

• Najtrudniej jest odkrywać wciąż na nowo to, co i tak już wiemy.

• Największą krzywdę wyrządzamy temu, kim zajmujemy się bez reszty.

• Nazwy dni różnią się między sobą: noc ma tylko jedną nazwę.
  • Die Tage werden unterschieden, aber die Nacht hat einen einzigen Namen. (niem.)

• Nie ma nic bardziej zawikłanego, niż ścieżki ducha.

• Nie zawsze należy się przedzierać aż do samego końca. Przecież można tak wiele napotkać po drodze.

• Niektórzy powiedzieli wszystko, zanim jeszcze otworzyli usta.

• Niepojęte jest zarozumialstwo, z którym decydujemy o tym, co nas obchodzi, a co nie.

• Nigdy nie wierz temu, kto zawsze mówi prawdę.

P

• Pierwszy rezultat przystosowania się do innych – stajemy się nudni.

• Postęp ma swoje niedogodności, od czasu do czasu wybucha.
  • Der Fortschritt hat seine Nachteile: von Zeit zu Zeit explodiert er. (niem.)
  • Źródło: Der Kräuter-Ratgeber aus dem Diät-Reformhaus Semann 1992, oprac. Hans Funke, Angelika Weiss-Greither, F.X. Simon, Wilhelm Baier, Monachium 1992, s. 46.

• Postępuj zawsze tak, jakby to, co czynisz, miało być twoim ostatnim uczynkiem.

• Póki jest mowa o miłości, kobieta uwierzy we wszystko.

• Prawdziwie elegancki lekarz dla każdego ze swoich pacjentów wymyśla nową chorobę.

• Przenieś głód do głowy!

• Przeczucia poetów to zapomniane przygody Boga.
  • Źródło: Prowincja ludzka. Zapiski 1942–1972, tłum. Maria Przybyłowska, op. cit., s. 10.

S

• Są ludzie, których można sobie pozyskać pochwałą dla każdej sprawy, trzeba im tylko mówić o tym, jak bardzo są dobrzy. Gotowi są dokonać zabójstwa, byle tylko uznać ich za wspaniałych.

• Są słowa, bez których nie potrafimy żyć, takie jak „miłość”, „sprawiedliwość” i „dobroć”. Dajemy się im zwieść, potem się do nich rozczarowujemy tylko po to, żeby wierzyć w nie jeszcze bardziej.

T

• Tak długo będę się przełamywać, aż się stanę całością.

• Tchórzem, prawdziwym tchórzem jest tylko ten, kto boi się własnych wspomnień.

• Trudno jest powiedzieć akurat tyle, ile się chce powiedzieć.

• Trzeba umieć dawać nawet bez powodu, w przeciwnym bowiem razie traci się wprawę w dawaniu.

• Trzeba zamilknąć, zanim powie się wszystko. Niektórzy powiedzieli wszystko, zanim jeszcze otworzyli usta.

• Trzy zasadnicze odmiany męskich zalotów: samochwalstwo, szafowanie obietnicami, błaganie o tkliwość macierzyńską.

W

• W ciemnościach waga słów jest podwójna.

• W każdym języku milczy się inaczej.
  • Jede Sprache hat ihr eigenes Schweigen. (niem.)
  • Źródło: Aufzeichnungen

• W miłości zapewnienia są tym samym, co oznajmianie o czymś wręcz przeciwnym.

• Wojny rozgrywają się zawsze w taki sposób, jakby pojęcie sprawiedliwości w ogóle jeszcze nie przyszło ludziom do głowy.
  • Źródło: Prowincja ludzka. Zapiski 1942–1972, tłum. Maria Przybyłowska, op. cit., s. 11.

• W słońcu ludzie wyglądają tak, jakby zasługiwali na to, aby żyć. W deszczu zaś wyglądają, jakby to, co najgorsze mieli jeszcze przed sobą.

• Wściekłość ogarnia złodzieja, któremu wszystko daje się w prezencie.

• Wymiana nawyków: ja daruję ci ten nawyk, ty mi tamten, i tak rodzi się małżeństwo.

Z

• Z zaświatów tylko nicość pozostała, najbardziej niebezpieczna część spuścizny.
  • Źródło: Głosy Marrakeszu, Warszawa 1977, Czytelnik, s. 158.

• Z roku na rok wszystko nabiera znaczenia. Starzejący się człowiek tonie w ich mnogości.

• Zasadą sztuki jest znajdować więcej, niż się utraciło.

• Zwątpienie ma lepsze mniemanie o sobie niż wiara.