Dobry wojak Szwejk w niewoli

Dobry wojak Szwejk w niewoli (czes. Dobrý voják Švejk v zajetí) – powieść Jaroslava Haška wydana w 1917 roku w Kijowie.

  • Bardzo kocham zacnego wojaka Szwejka i opisując jego losy czasu wojny światowej, mam nadzieję, że wy wszyscy będziecie sympatyzowali z tym skromnym, nieznanym bohaterem. On nie podpalił świątyni bogini w Efezie, jak to uczynił ten cymbał Herostrates, aby się dostać do gazet i do czytanek szkolnych.
    To wiele.
    • Opis: we wstępie do Przygód dobrego wojaka Szwejka.
  • Lekarze sądowi są zdania, że oskarżony Szwejk, objawiając przez różne okrzyki, że pragnie służyć jego cesarskiej mości aż do ostatniej kropli krwi, czynił tak z powodu umysłowej demencji, albowiem lekarze sądowi uważają, iż człowiek normalnie rozwinięty umysłowo unika chętnie służby wojskowej. Miłość Szwejka do Najjaśniejszego cesarza ma charakter anormalny i wypływa jedynie z jego niskiego duchowego poziomu.
  • W tym czasie pociągi odwoziły rezerwistów na pola bitew w Serbii. Czescy rezerwiści wyruszali przeciwko Serbom, ale na wagonach, którymi ich wywożono, pisali: „Niech żyją Serbowie!”.
    I znowu na dziedzińcu dyrekcji policji rozlegał się refren pieśni: „I burzyli wesoło, tę Austrię spróchniałą!” Zielone wozy o poetycznej nazwie „zielony Antoni” co chwila wyjeżdżały z podwórza i odwoziły kobiety oraz mężczyzn do Sądu Wojskowego na Hradczanach.
  • Zawsze podczas wojny pojawia się zwiększona ilość chorób psychicznych. Wywołują je same z siebie różne okropności wojny, strach jednostek przed śmiercią, kłopoty opuszczonych rodzin i jeszcze cały szereg innych przyczyn, biorących początek w krwawym rzemiośle.
    Szczególnie w Austrii choroby umysłowe rozszerzyły się podczas wojny do niebywałych rozmiarów, ponieważ było wielu, którzy za pomocą zdrowego rozumu nie mogli zrozumieć powodów, dla których mieliby swoje życie ofiarować za to państwo. Miało to źródło w historii, w traktowaniu czeskich żołnierzy w koszarach i na frontach, krótko mówiąc płynęło to z przeklętego związku ziem czeskich z austro – węgierską monarchią. To wszystko mogło przywieść do szaleństwa.

Zobacz też: