Dekolonizacja Afryki

Dekolonizacja Afryki – proces historyczny, który toczył się na znacznym obszarze kontynentu afrykańskiego po zakończeniu II wojny światowej.

Po II wojnie światowej kraje czarnej Afryki zrzuciły kolonialne kajdany. Wolność miała uczynić z nich murzyńskie raje. Władzę objęli czarni bohaterowie walki o niepodległość. Okazali się łajdakami. Obalono ich. Następcy byli jeszcze gorsi. Ich też obalono. Nic się nie zmieniło, czarni ludzie cierpieli coraz bardziej. I stała się rzecz najstraszniejsza: białe rządy kolonialne zaczęły się jawić utraconym rajem w porównaniu z rządami czarnej elity. Paradującej w mercedesach i szynszylach wśród głodującego ludu. Tyranizującej plebs krwawym terrorem. Wznoszącej sobie pałace. Rozkradającej co do centa międzynarodową pomoc. Sprowadzającej wyzwolone państwa do epoki łupanego kamienia.
- Autor: Waldemar Łysiak, Ballada o czarnym Makapho i o duchach w: tenże, Wyspy bezludne, Wydawnictwo Orgelbrandów, Warszawa 1994, ISBN 8386606002, s. 256.

W XX wieku, szczególnie od momentu zakończenia wojny, procesy, dzięki którym tworzyły się narody europejskie, zaczęły zachodzić także na całym świecie Byliśmy świadkami narodzin świadomości narodowej wśród ludów przez stulecia żyjących w zależności od innych. 15 lat temu ruch ten rozwinął się w Azji, gdzie o niepodległość walczyło wiele państw o różnych tradycjach i odmiennym pochodzeniu rasowym. Dziś taka sama sytuacja ma miejsce w Afryce. Od czasu, kiedy miesiąc temu opuściłem Londyn, największe wrażenie wywarła na mnie niezwykła siła afrykańskiego poczucia odrębności narodowej. W każdym miejscu walka o własną tożsamość przybiera inną formę, lecz proces ten odbywa się wszędzie. Duch przemian unosi się nad całym kontynentem, i czy tego chcemy, czy nie, wzrost świadomości narodowej staje się faktem politycznym. Wszyscy musimy zaakceptować ten fakt, uwzględnić go muszą również w zakresie swojej działalności rządy naszych krajów.
- In the twentieth century, and especially since the end of the war, the processes which gave birth to the nation states of Europe have been repeated all over the world. We have seen the awakening of national consciousness in peoples who have for centuries lived in dependence upon some other power. Fifteen years ago this movement spread through Asia. Many countries there, of different races and civilisations, pressed their claim to an independent national life. Today the same thing is happening in Africa, and the most striking of all the impressions I have formed since I left London a month ago is of the strength of this African national consciousness. In different places it takes different forms, but it is happening everywhere. The wind of change is blowing through this continent, and whether we like it or not, this growth of national consciousness is a political fact. We must all accept it as a fact, and our national policies must take account of it. (ang.)
- Autor: Harold Macmillan
- Opis: w przemówieniu wygłoszonym 3 lutego 1960 w parlamencie Republiki Południowej Afryki, przedstawiając sytuację polityczną panującą wówczas na kontynencie afrykańskim.
- Źródło: Wiatr przemian w Afryce – About Education