Ciemności kryją ziemię

Ciemności kryją ziemię – powieść Jerzego Andrzejewskiego.

Numery stron oraz cytaty odnoszą się do wydania: Jerzy Andrzejewski, Ciemności kryją ziemię, [w:] Bramy raju i dwie inne historie, Puls Publications Ltd, Londyn 1995

• Gdybym mógł modlić się za tego człowieka, prosiłbym Boga, aby usunął go spośród żyjących.
  • Diego o Torquemadzie (s. 9)

• Zawsze trzeba być przeciwko tym, którzy się boją.
  • Don Rodrigo de Montesa (s. 11)

• Panie (...) nie pozwól, aby słabła w nas i przygasała nienawiść ku Twoim wrogom.
  • Torquemada (s. 25)

• Nie mnie przecież trzeba oskarżać o gwałt i przemoc, nie na mnie ciążą ludzkie krzywdy, łzy i cierpienia. Nikt mnie jeszcze nie przeklina i nie nienawidzi. Nie mam na sumieniu żadnej zbrodni ani nieprawości.
  • Diego o działalności Świętej Inkwizycji (s. 27)

• Boże wielki i miłosierny, któryś jest w nebiesiech, miej litość nad gwałcicielami sprawiedliwości, wybacz świadomym kłamcom, zdradzieckim oskarżycielom i fałszywym sędziom, bądź miłościw tym, którzy w ślepym zapamiętaniu niszczą spokój ludzki i sieją wśród nich strach, obłudę i nienawiść, oszczędź oprawcom twej karzącej dłoni, miej zmiłowanie nad mordercami.
  • Diego o działalności Świętej Inkwizycji (s. 28)

• Trzeba zbawiać ludzi wbrew ich woli. Trzeba przez wiele lat budować świadomość człowieka niszcząc w niej to, co złe i nadejście Państwa Bożego opóźniające. Ludźmi trzeba kierować i rządzić.
  • Torquemada (s. 36)

• Miłość jest siłą
  • Diego (s. 37)

• Miłość jest słabością. Ta zaś nie tylko nie umacnia w nas nienawiści do zła, lecz poprzez litość, która jest niczym innym jak uznaniem ludzkiej nędzy oraz zgodą na nią, musi nas na koniec zmusić do ukorzenia się przed złem. Nie, mój synu, miłość nie mieści się w naturze walczącej prawdy.
  • Torquemada (s. 37)

• Wobec prawdy nie ma ludzi nie podejrzanych. Wszyscy są podejrzani. W każdym człowieku może się zalęgnąć zło, zło zaś w porę nie przechwycone – pogłębia się, przeżera duszę i krok jeden stanowi granicę, poza którą człowiek błądzący staje się już niebezpiecznym wrogiem, nosicielem zbrodniczych poglądów heretyckich.
  • Torquemada (s. 38)

• Gdyby pewnego dnia zabrakło winnych, musielibyśmy ich stworzyć, ponieważ są nam potrzebni, aby nieustannie, o każdej godzinie, występek był publicznie poniżany karany.
  • Torquemada (s. 41)

• Prawda, dopóki ostatecznie nie zwycięży i nie zatryumfuje, nie może istnieć bez swego przeciwieństwa: fałszu.
  • Torquemada (s. 41)

• Konieczność naszej władzy, mój synu, od tego przede wszystkim zależy, aby strach, wyjąwszy garstkę posłusznych z dobrej woli, stał się powszechnym, tak wypełniając wszystkie dziedziny życia, wszystkie najtajniejsze jego szczeliny, by nikt już sobie nie mógł wyobrazić istnienia bez lęku.
  • Torquemada (s. 41)

• Musimy mieć dużo praw i dużo strachu.
  • Torquemada (s. 41)

• Bezlitośnie będziemy odcinać od pnia żywota każdą chorą lub usychającą gałąź.
  • Torquemada (s. 71)

• A jeśli pomyłką jest to wszystko?
  • Torquemada (s. 87)

• Znam tego rodzaju ludzi – powiedział z pogardą. – Cenią sobie wolność, nie wiedząc, a co gorsze, nie chcąc zazwyczaj wiedzieć, co znaczy wolność prawdziwa.
  • Diego (s. 101)

• Stworzyłem system, lecz dzięki niemu i poprzez niego stworzyłem także ludzi systemu. Co uczynić z nimi, jeśli system okazał się zgubnym szaleństwem? Jak usunąć terror, gdy zdążył zrodzić ludzi, którzy w nim tylko znajdują racje swego istnienia? Zniszczyć ich przy pomocy terroru?
  • Torquemada (s. 113)

• Nie jesteś już potrzebny, zrobiłeś swoje.
  • Szatan (s. 115)

• Złudna jest nasza potęga, pozorne nasze siły. Drżą fundamenty i zarysowują się ściany gmachu, który budowaliśmy. Straszliwy to gmach. Więzieniem i kaźnią uczyniliśmy świat. Ale to nie może trwać. Jeśli to wszystko nie zawali się jutro, stanie się to pojutrze. Katastrofa jest nieunikniona. Nie ma już wiary, nie ma nadziei. Połamaliśmy ludzi, zniszczyliśmy ich umysły i serca. Jesteśmy znienawidzeni i pogardzani. Nic się z tego mrocznego szaleństwa nie da uratować. Trzeba szukać innych dróg ocalenia. Zachodzi nagląca konieczność, abyśmy sami zburzyli to, co musi runąć.
  • Torquemada (s. 125)

• Niestety, na całą ziemię sprowadziliśmy ciemności. Trzeba będzie dużo światła.
  • Torquemada (s. 125)

• Znosimy Świętą Inkwizycję przekreślamy ją, a tym samym odwołujemy wszystkie nasze nieprawości i zbrodnie, jakie w jej imieniu uczyniliśmy, ofiarom naszych działań przywracając wszystkie prawa i godności, z pomordowanych zdejmując infamię. Procesy nasze i wyroki tracą swoją moc, jako fałszywe (...). Więzienia będą otwarte i ludziom niesłusznie pozbawionym wolności musi być ona niezwłocznie przywrócona.
  • Torquemada (s. 126)

• Jeśli chcemy, aby kłamstwo nie zatruwało więcej ludzkich umysłów, musimy sami przestać kłamać. Trzeba powiedzieć pełną prawdę, choćby była ona trudna i bolesna.
  • Torquemada (s. 126)

• Nie usuniemy gwałtu i przemocy, jeśli również nie usuniemy podstawowych zasad, które gwałt i przemoc zrodziły.
  • Torquemada (s. 126)

• Zła jest wiara, która tak straszliwe spustoszenie mogła wyrządzić.
  • Torquemada (s. 126)