Antoni Pajdak

Antoni Mikołaj Pajdak (pseud. Traugutt; 1894–1988) – polski adwokat, legionista, działacz socjalistyczny, komendant Milicji Robotniczej PPS-WRN, jeden z przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, więzień gułagu, członek-założyciel KOR.

W czasie mego pobytu w Butyrkach od początku lipca 1945 r. (dnia nie zapamiętałem) do połowy listopada tegoż roku nie byłem wzywany na śledztwo ani razu. Pewnego dnia wezwano mnie do jakiejś pracowni, gdzie starszy mężczyzna w białym fartuchu spytał mnie o zdrowie i nic więcej. Któregoś dnia strażnik podoficer zapytał mnie dyskretnie, za co osadzono mnie w areszcie, a gdy mu odpowiedziałem, że za walkę o niepodległość Polski, zrobił zdziwioną minę i uśmiechnął się życzliwie. W lipcu lub w początkach sierpnia 45 r. weszła do celi kobieta około trzydziestu lat w białym fartuchu z dziewczyną jako tłumaczką, która miała w ustach dziwną brzydką protezę. Zapytała po rosyjsku, jak mi się powodzi. Tłumaczka przetłumaczyła pytanie na język polski, a ja odpowiedziałem: „jak w sowieckim raju”. Dziewczyna przetłumaczyła odpowiedź, kobieta po dłuższej chwili zaczęła się śmiać serdecznie, bo widocznie słowo raj już dawno zapomniała.
- Opis: fragment wspomnień z pobytu w moskiewskim więzieniu spisany w 1986.
- Źródło: Marian Romaniuk, Antoni Mikołaj Pajdak (1894-1988), lewicowo.pl, 17 września 2010