Aldona Anna Giedyminówna
księżniczka litewska i królowa Polski
Aldona Anna Giedyminówna (ok. 1311/1313–1339) – księżniczka litewska i królowa Polski z dynastii Giedyminowiczów, córka wielkiego księcia Litwy Giedymina i prawdopodobnie Jewny.
O Aldonie Annie Giedyminównie
edytuj- Aldona-Anna była prawdopodobnie równolatką Kazimierza (...). Przeżył z nią Kazimierz 14 lat; z małżeństwa tego urodziły się dwie córki (Elżbieta i Kunegunda). Była ona zdaje się wesołą, pełną życia Litwinką, nie przystającą do modelu dostojnej i poważnej damy, jaki przyjmował się na ówczesnych europejskich dworach monarszych.
- Źródło: Jerzy Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Ossolineum, wyd. 3, Wrocław 2004, s. 21.
- Gdy Kazimierz [Wielki] miał lat 15, Władysław Łokietek doprowadził do jego małżeństwa z córką Giedymina Aldoną, której na chrzcie dano imię Anna. Małżeństwo miało na uwadze doraźne cele polityczne, ale było zdaje się w pełni udane, chociaż na tę Litwinkę i jej obyczaje niezbyt chętnie w Polsce patrzono.
- Autor: Jerzy Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Ossolineum, wyd. 3, Wrocław 2004, s. 230.
- Janko [z Czarnkowa] informuje, że Kazimierz wystąpił z propozycją ukoronowania również swojej żony Anny Giedyminówny, ale matka jego oświadczyła, że nie godzi się koronować innej królowej, dopóki żyje ona, prawdziwa królowa. Zgodziła się w końcu na tę koronację, uproszona przez syna, którego bardzo miłowała, i sama usunęła się do klasztoru klarysek w Starym Sączu, gdzie w habicie zakonnym, w służbie bożej dopełniła życia.
- Autor: Jerzy Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Ossolineum, wyd. 3, Wrocław 2004, s. 38.
- Radość życia Aldony (Anny) można widzieć bowiem także przez pryzmat jej prawdziwej, osobistej tragedii. Szczegóły nie są znane, wiadomo jednak, że Litwinka z biegiem lat podupadła na zdrowiu. Trawiła ją choroba przysparzająca coraz więcej bólu i może ucieczka w świat płochej zabawy była dla niej najlepszym lekarstwem.
- Autor: Błażej Śliwiński, Kronikarskie niedyskrecje, czyli życie prywatne Piastów, Marpress, Gdańsk 1994, s. 90.
- Tedy Litwinów umiał Władysław Niezłomny oswoić, sprowadziwszy w r. 1325 żonę dla 15 letniego syna, królewicza Kazimierza, a mianowicie księżniczkę litewską Aldonę, córkę Giedymina, Wielkiego księcia litewskiego i wielkiego twórcy dynastii litewskiej. Przyprowadziła ona w posagu do Polski 24 tysięcy jeńców chrześcijańskich, pozostających w litewskiej niewoli. Na chrzcie przyjęła imię Anny.
- Autor: Feliks Koneczny, Święci w dziejach narodu polskiego, Miejsce Piastowe 1937, s. 205.
- Wniosła ona do Krakowa powiew radosnego życia, naturalności, trochę jakby odsunęła od zaglądania wszędzie przebywających na zamku księży, czym rzecz jasna naraziła się królowej i przedstawicielom Kościoła.
- Autor: Błażej Śliwiński, Kronikarskie niedyskrecje, czyli życie prywatne Piastów, Marpress, Gdańsk 1994, s. 89.